İş Kazası Ve Tazminat Davası
İş Kazası Ve Maddi Tazminat
İş verenin iş yerinde çalışan işçinin iş ilişkisi nedeniyle yaralanması veya ölmesi durumunda kendisine yahut yakınlarına sorumlu işveren tarafından kusur ölçüsünde tazminat ödenmesi talebiyle maddi ve manevi tazminat davası açılır.
Hangi hallerin iş kazası sayıldığı ve bu hallerden işveren veya üçüncü kişinin sorumlu tutulacağı Sosyal Sigortalar Kanunu’nda düzenlenmiştir.
SSK madde 13
a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada,
b) (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının(a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
İş kazasına veya meslek hastalığına uğrayan işçi Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca gerekli sağlık yardımları yapılır. İşçiye bu kanun gereğince geçici ve sürekli olmak üzere iş göremezlik ödeneği bağlanmaktadır. SGK zarara uğrayan işçinin veya desteğinden yoksun kalanların manevi zararlarını da karşılamamaktadır. Manevi zararların tazmin edilmesi hususunda işçi veya yakınları kusuru oranında işverene başvurmalıdır.
İş Kazası Halinde Yapılması Gerekenler
- İş kazası sonucu geçilmeksizin sağlık yardımı yapılmalı.
- İş yeri kaza raporu düzenlenerek 2 kişinin de şahitliği de yazılarak imzalanır.
- Kaza, bağlı bulunduğu yer kolluk birimine haber verilir.
- Kaza derhal Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilir.
İş kazasının meydana gelmesinin ardından işçide fiziki anlamda hasarların meydana gelmektedir. İş kazası sonucunda işçi maluliyete uğrayabileceği gibi hayatını da kaybedebilmektedir. İş kazasının kaçınılmaz yıkıcı sonuçları karşısında hukuki anlamda açılacak 3 tip dava mevcuttur.
1. Ceza Soruşturması ve Ceza Davası
İş kazasının meydana gelmesi sonucunda işçinin yaralanması, ölümü hallerinde kolluk birimi ve Cumhuriyet Savcısı gerekli soruşturmayı yaptıktan sonrası kamu düzeninden sorumlu kişilerin aleyhine ceza davası açmaktadır. İş kazası sonucunda ölüm meydana gelmesi halinde sorumlu kişilere kusur atfedilebilmişse TCK’nın ilgili hükümleri çerçevesinde de ceza davası açılacaktır.
2. SGK Tarafından Açılacak Rücu Davası
İşkazası sonucunda işçiye gerekli yardımlar, aylık ödemeler SGK tarafındanyapılarak bir nebze olsun işçi ve yakınları maddi açıdan tatmin edilmeyeçalışılmaktadır. Yapılan incelemeler sonucunda işveren veya üçüncü kişinin işkazası sonucunda kusurunun olması halinde SGK yapmış olduğu ödemeleri ilgikişilerden rücu edecektir.
3. İş Kazasından Kaynaklı Tazminat Davaları
İşçi-iş verenle arasında bulunan iş ilişkisinde işverenin gözetme borcuna aykırılık sonucunda oluşan zararlardan sorumlu tutulacağı kanun koyucu tarafından düzenlenmiştir. İşveren iş kazası sonucunda kusuru dolayısıyla işçinin bedensel zarara uğraması sonucunda mal varlığında oluşacak azalmadan sorumlu olacaktır.
Maddi tazminatın ödenmesinde; işçinin maluliyet oranı, iş görebilme çağı ve yaşam süresi, işçinin ücreti ve tarafların kusuru yanında hakkaniyeti indirimi belirleyici unsurlardandır. Yargıtay iş kazaları sonucunda talep edilen tazminatlar için işleyecek faizde olay anını esas almaktadır. Maddi tazminata yol açacak çalışma gücünün kaybı organın kopması, kırılması,yaralanması, duyma veya görme organlarının zarar görmesi şekillerin de olabilmektedir. İş yerinde işçinin kalp krizi geçirmesi yahut emzirme iznine çıkan annenin yoldan geçerken başına düşen tuğla sonucu yaralanması sonucunda da maddi tazminat talep edilebilinir. İşçinin fiziki anlamda bir zarara uğramamasına karşın psikolojik anlamda rahatsızlanması şeklinde de vücut bütünlüğü sakata uğrayacağından maddi tazminat talep edilebilinir. Mahkemenin gerekli incelemeler yapması sonucunda karar vereceği maddi tazminatın bedeliişçinin zararını geçmeyecektir.
Destekten yoksun kalma tazminatı; işverenin gözetme borcuna aykırı davranması sonucunda iş kazasına uğrayan işçinin ölmesi halinde desteğinde yoksun kalanlar tazminat talebinde bulunabilmektedir. Destekten yoksun kalma tazminatını işçinin nikahlı veya nikahsız eşi, çocukları, ana baba ve kardeşleri talep edebilmektedir. Destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanmasında işçinin geniş anlamda ücreti esas alınmaktadır. Destekten yoksun kalma tazminatında önemli olan işçinin sağlığında fiilen-devamlı veya kısmen-tamamen bakım sağladığı kişilerin işçilerin ölümü halinde güçlük içerisinde olacak olmasıdır.
Manevi tazminat; iş kazası sonucunda işçi bedensel veya ruhsal olarak bir zarara uğramışsa işverenden gözetme borcuna aykırılık gerekçesi ile talep edebilmektedir. Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde de zarar gören veya ölenin yakınları tazminat talep edebilmektedir. Manevi tazminat isteyebilecek olan kişilerde işçiden başka işçi ile yakınlığı içtenliği olan içten acı ve ıstırap çeken kimseler olmalıdır. İş kazası sonucunda ortaya çıkan maluliyet oranının yüksekliği, manevi acının yüksekliği, bedensel acının şiddeti ve devamında acı veren ameliyatların gerekmesi manevi tazminatın hesabında dikkate alınan ölçülerin başında gelmektedir. Yargıtay işverenin kusurunun bulunmadığı iş kazalarında dahi manevi tazminata hükmedileceğini düzenlemiştir.
Tazminat Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme
İş kazası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme İş Mahkemesidir.
İşk azası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında yetkili mahkeme iş kazasının gerçekleştiği yer mahkemesi özel yetkili mahkemedir. Genel yetki kuralları çerçevesinde kusurlu işveren veya üçüncü kişi olan davalının yerleşim yeri mahkemesi de yetkili mahkemedir.
Tazminat Davalarında Zaman Aşımı
İş kazası nedeniyle açılan tazminat davalarında zaman aşımı süresi iş kazası gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halükarda 10 yıldır.
Mizgin Doğan Hukuk Bürosu © Copyright 2019 | Tüm Hakları Saklıdır. Yasal Uyarı: Bu site Türkiye Barolar Birliği'nin Meslek Kurallarına ve Reklam Yasağı Kurallarına tabidir. Sitenin kendisi, logosu ve içeriği, reklam iş geliştirme ve benzeri amaçlar ile kullanılamaz. Bu web sitesine link yaratmak yasaktır. Web sitemizde yer alan bilgiler hukuki mütalaa veya tavsiye değildir.
